(Tussen)stand van zaken in het Bargerveen

Regio – Na jaren van voorbereiding komt er nu schot in. Niet dat er niks gebeurde, het was alleen niet zo goed zichtbaar. Dat is nu wel anders. Overal gonst het van de activiteiten. Hoogste tijd om even een tussenstand op te maken.

Bargerveen
Inmiddels is op het Bargerveen de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) van toepassing. De PAS is een initiatief van het Rijk om het teveel aan stikstof terug te dringen. Die stikstof depositie heeft vooral een negatief effect op de natuur. Dat terugdringen gebeurt door maatregelen te nemen die de achteruitgang van de natuurwaarden moeten stoppen. Deze maatregelen kunnen betrekking hebben op verschillende sectoren, zoals landbouw, verkeer, vervoer en industrie. Daarnaast worden er herstelmaatregelen genomen.

Deze zijn maatregelen zijn per gebied verschillend en hebben direct een positieve bijdrage de kwetsbare planten- en diersoorten. Door het nemen van maatregelen en de afname van stikstof ontstaat er ruimte voor extra economische activiteit. De Bestuurscommissie Bargerveen-Schoonebeek heeft inmiddels de opdracht om te zorgen voor de uitvoering van de maatregelen die leiden tot minder stikstof in het Bargerveen.

Ook het onderzoek naar muggenoverlast en maatregelen om het Natura 2000-gebied te versterken maken nu onderdeel uit van de Bestuurscommissie. Evenals een uitgebreid onderzoek naar de recreatieve mogelijkheden en kansen in het Bargerveen. Dit voorjaar moet er een start worden gemaakt met de inspraakprocedure voor het Beheerplan voor het Natura 2000-gebied. Het Ministerie van Economische Zaken is verantwoordelijk voor de procedure tot vaststelling van het Beheerplan.

Zwartemeer
In Zwartemeer is de procedure rondom het Voorontwerp Bestemmingsplan succesvol afgerond. Dat betekent dat over het uiteindelijke Ontwerp Inrichtingsplan met alle direct betrokkenen intensief overleg is gevoerd. Partijen zijn het over dit Inrichtingsplan eens. Ook de MER (Milieu Effect Rapportage) is afgerond.

Op dit moment liggen de plannen voor iedereen ter inzage. Dat geldt voor de Ontgrondingsvergunning (nodig voor het afgraven en verplaatsen van grond) al sinds 19 februari jl. Het nieuwe Bestemmingsplan kan ingezien worden op de site www.bargerveen-schoonebeek.nl. Binnenkort volgt ook officiële publicatie. Daarna hebben belanghebbenden nog 6 weken de tijd om zogenaamde Zienswijzen (voorstellen tot verbetering) in te dienen.

Als de plannen genade vinden in de ogen van betrokkenen, dan kan het nieuwe Bestemmingsplan nog vóór de zomer door de Gemeenteraad van Emmen worden goedgekeurd. Tegen die tijd zijn ook het Inrichtingsplan en de MER vastgesteld. Dan kan rond de zomer het bestek worden voorbereid. Dat zou betekenen, dat er direct na de zomer aanbesteed kan worden en dat er met de werkzaamheden een begin kan worden gemaakt.

Weiteveen
In Weiteveen heeft het Bestemmingplan ter inzage gelegen en daarop zijn geen Zienswijzen ingediend. Dat betekent dat we ons werk goed gedaan hebben. Ook het Inrichtingsplan en het definitieve ontwerp voor de Schaapskooi zijn gereed. Naar verwachting buigt de Gemeenteraad van Emmen zich in april over het definitieve Bestemmingsplan van Weiteveen. Dan kan na de zomer worden begonnen met het werk aan de leemruggen, de slenk en de waterafvoer. In het najaar wordt ook het ontwerp van de Schaapskooi technisch uitgewerkt. Zodat hopelijk begin volgend jaar kan worden gestart met de bouw.

In de tussentijd worden de werkzaamheden voorbereid. Er zijn inmiddels piketpaaltjes geslagen om de referentiehoogtes te kunnen bepalen, er zijn proefgaten gegraven om te kijken op welke diepte de keileemlaag zich bevindt en er zijn proefsleuven gegraven voor kabels en leidingen.

En er is met grote voortvarendheid gestart met de kappen van bomen en beplanting. Bij dat kappen is grote haast. Immers, de hele operatie moet klaar zijn als medio maart het broedseizoen begint. Want tijdens die periode mag er niet gekapt worden.

Ondertussen wordt bekeken in hoeverre ook andere mogelijkheden aan de bestaande werkzaamheden kunnen worden gekoppeld. Zoals het aanleggen van fiets- en wandelpaden, het aanleggen van een drain/waterafvoer achter huizen aan de rand van het dorp, groot onderhoud van het Gemeentebosje en het inpassen van recreatieve voorzieningen.

Nieuw-Schoonebeek
Rondom Nieuw-Schoonebeek worden op dit moment de uitkomsten van de wenszittingen over de blokuitbreiding afgerond. Daarin worden de effecten van het Ontwerp Schoonebeekerdiep zoveel mogelijk meegenomen. Evenals een aantal specifieke zaken ten aanzien van de Buffer.

Er wordt naar gestreefd om het Ontwerp Ruilplan nog dit jaar klaar te krijgen. Maar, die termijn is nog verre van zeker. Zo is momenteel nog niet bekend hoe de verplaatsingen gaan verlopen en hoe de uitplaatsing van de huidige taxusteelt vorm gaat krijgen. In ieder geval moet de hele procedure, inclusief de planvorming, eind 2017 klaar zijn.

Ondertussen wordt wel hard gewerkt aan de aanbesteding van de Milieu Effect Rapportage (MER). Ook wordt er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van Natte Landbouw (Paludicultuur). Immers, dat zou best wel eens een interessante mogelijkheid kunnen zijn bij de aanleg van de Buffer Zuid.

Kappen met de kap
Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het kappen van bomen en beplanting rondom het Bargerveen. Zowel de Gemeente als Staatsbosbeheer en het Projectbureau hebben daarmee grote haast. Immers, inmiddels is de lente en daarmee ook het broedseizoen begonnen. En dan mag er niet meer gekapt worden.

Weiteveen In Weiteveen zijn de gevolgen het meest zichtbaar. Aan het eind van de Zuidersloot is de bomenrij grotendeels verdwenen. En ook langs de Laars van Griendtsveen is een heel ander landschap ontstaan. Er wordt nu duidelijk zichtbaar wat er bedoeld wordt met een open landschap. Er ontstaat een heel weids karakter en alle zichtlijnen hebben ingrijpende verandering ondergaan. Ook het Gemeentebosje is aanzienlijk uitgedund. Al zijn de gevolgen daarvan minder zichtbaar. Ook zijn er bomen gekapt om later de toegangsweg naar de Schaapskooi te kunnen aanleggen.

Zwartemeer
Aan de Noordkant van het Bargerveen, langs het grenspad, zijn ook op grote schaal bomen gekapt. Immers, daar begint binnenkort de aanleg van een nieuw fietspad. Dat fietspad komt grotendeels op Duits grondgebied te liggen. Precies daar waar tot op heden een rij bomen heeft gestaan. Met de eigenaar van de grond – de Maatschappij Griendtsveen – is overeenstemming bereikt over de aanleg van een brede fietsroute.

In tegenstelling tot wel eens gedacht wordt, is bomenkap goed voor het veen. Immers, bijvoorbeeld een volwassen berkenboom verdampt elke dag ruim 200 liter water. En 1 ha veengebied met levend veenmos legt net zoveel Co2 vast als 40 ha bomen. Daarnaast is er vooraf voor gezorgd dat alle gekapte bomen op een andere plek worden gecompenseerd. En uiteindelijk levert het kappen van bomen het open landschap op dat zo kenmerkend is voor het Bargerveen.

Ook zorgt het weghalen van bomen ervoor, dat muggen minder oprukken vanuit het natuurgebied. Want muggen gebruiken het vochtige klimaat van bosjes en bomen als overstapplaats naar de bewoning. Grote open stukken waar de wind vrij spel heeft, zorgen aantoonbaar voor minder muggen.

Aanleg fietspaden
De Gemeente Emmen heeft geld beschikbaar gesteld voor de aanleg van 2 fietspaden:

1. vanaf Zwartemeer, langs de nieuwe Buffer en langs de Runde tot aan het Sportlandgoed
2. vanaf de nieuwe Schaapskooi in Weiteveen tot aan Klazienaveen

Het exacte tracé van beide fietsroutes is nog niet bekend. Vandaar dat we (nog) geen kaartje kunnen laten zien. Binnenkort wordt daarover meer bekend. Na komende zomer kan met de aanleg een begin worden gemaakt. Beide fietspaden moeten het Bargerveen beter ontsluiten en toegankelijk maken voor recreatie. Zo worden de ontbrekende gedeeltes in doorlopende fietsroutes ingevuld.

Grensverleggende werkzaamheden
Er wordt momenteel druk overleg gevoerd met Duitsland om het fietspad langs de grens 30 meter te verleggen. Daarmee zou dit deel van het vernieuwde fietspad grotendeels in Duitsland komen te liggen. Die verplaatsing is noodzakelijk, omdat de huidige kade met fietspad niet stevig genoeg is om de druk vanuit het Bargerveen aan te kunnen.Vooral als straks de waterstand verhoogd wordt is de kans van een doorbraak bepaald niet ondenkbeeldig. En dan is het leed niet te overzien. Vooral ook, omdat het maaiveld aan de Duitse zijde bijna 3 tot 5 meter (!) lager is komen te liggen. Nu al treedt er regelmatig verzakking op en lijkt het fietspad ‘weg te lekken’.

De grondonderhandelingen zijn inmiddels afgerond. Er wordt nu alleen nog gekeken wie in de toekomst het onderhoud en het beheer gaat doen. Maar inmiddels is Staatsbosbeheer al wel begonnen met het kappen van de bomenrij langs de grens. En dat geeft het landschap toch wel een heel ander aanzien…..

Werkbezoek Waterschap
Op dinsdag 19 januari jl. bracht het Bestuur van het Waterschap Vechtstromen een uitgebreid werkbezoek aan het Bargerveen. Het gezelschap liet zich niet alleen uitgebreid bijpraten over de omstandigheden en ontwikkelingen, men toog ook het gebied in. En dat was bijzonder, wat het vroor die dag dat het kraakte.

Het mocht de pret niet drukken. Het Waterschap wilde met eigen ogen zien waar men zo intensief bij betrokken is. En, het viel bepaald niet tegen. Men was zichtbaar onder de indruk. Niet alleen van het uitgestrekte gebied zelf, maart ook van hetgeen de Bestuurscommissie daar tot stand wil gaan brengen.

En zo is het maar net. Het Bargerveen moet je aan den lijve ondervinden. Alleen dan krijg je een indruk en kom je vanzelf onder de indruk.

LTO-avond Nieuw-Schoonebeek
Op woensdag 17 februari jl. was de Bestuurscommissie uitgenodigd om tekst en uitleg te komen geven over de plannen in en rond het Bargerveen. LTO Noord organiseerde een speciale avond over de ontwikkelingen. Ruim 40 landbouwers waren daarvoor naar de Zwarte Racker getogen.

De stemming was kritisch, maar niet op voorhand negatief. Vooral de waterproblematiek vroeg het meeste aandacht: In hoeverre is de aanleg van de buffers van invloed op de (grond)waterstand in het hele gebied? Daarbij werd ook het Schoonebeekerdiep en de situatie in Duitsland veelvuldig in de vraagstelling meegenomen.

Bert van Guldener, secretaris en projectleider van het Projectbureau, kon niet spreken voor het Waterschap Vechtstromen en het Schoonebeekerdiep. Al wist hij wel te melden, dat het Waterschap uiterst zorgvuldig met de problematiek omgaat. En dat er zeer regelmatig overleg is hierover. Maar over de situatie in Duitsland kon hij niet veel zeggen. In Duitsland kent men een heel andere manier om met de (grond)waterstand om te gaan. Daar kan vanuit het Bargerveen weinig invloed op uit worden geoefend. Maar, voor zover mogelijk wordt er wel rekening mee gehouden.

Voor de rest van de avond werd constructief meegedacht over de mogelijkheden van exploitatie van de buffer. Wat is daarbij het beste? Zonneweiden? Natte landbouw? Met name dat laatste gaat door het Projectbureau nader onderzocht worden. Bert van Guldener zegde toe zo snel mogelijk met extra informatie te komen over de kansen en mogelijkheden van natte landbouw (Paludicultuur).

Ganzenpas
Ook voor ganzen wordt het Bargerveen steeds aantrekkelijker. De afgelopen tijd hebben ruim 50.000 ganzen voor kortere of langere tijd hun toevlucht gezocht tot het uitgebreide natuurgebied. Soms om even te fourageren en daarna weer door te trekken. Maar soms ook om voor langere tijd te blijven.

Dat is voor de een ‘n pracht, voor de ander ‘n plaag. Natuurliefhebbers trekken in grote getale het veld in om de kolonies van dichtbij te bewonderen. Maar landbouwers zien ze liever gaan dan komen. De landbouwer vraagt zich bezorgd af welke invloed de mest van 50.000 ganzen heeft op de bodem en de natuur. Mede gezien de PAS-problematiek.

In deze discussie heeft de Bestuurscommissie noch het Projectbureau een standpunt. Het is – om het plat te zeggen – haar taak niet. Ze kan er niks aan doen, ze kan er niks mee doen. Dat neemt niet weg, dat in goede onderlinge samenwerking gekeken kan worden hoe eventuele overlast tot een minimum beperkt kan worden.

Bron: BargerBrief